Supervisie
Doelgroep
Supervisie is mogelijk voor de opleiding tot Systeemtherapeut (NVRG), de opleiding tot kinder- en jeugdpsychotherapeut (VKJP) en GZ-psycholoog (BIG) en klinisch psycholoog (BIG).
Supervisie is eveneens mogelijk met betrekking tot IMH (Zero to three).
Inhoud:
Mijn naam is Mirjam Hinfelaar en ik ben geboren in 1959. Ik woon in Monnickendam en ben sinds 1994 werkzaam in de kinder- en jeugd psychiatrie. Eerst als GZ –psycholoog / gezinstherapeut en sinds 2008 als Klinisch psycholoog en psychotherapeut (BIG).
Ik heb werkervaring in de residentiele jeugdzorg, de jeugd-GGZ en was daarnaast 5 jaar stafmedewerker bij Bureau Jeugdzorg en deed geregeld Pro Justitia onderzoek.
Sinds 2008 heb ik een kleine eigen praktijk aan huis naast mijn baan in de jeugd-GGZ; ik hou me bezig met diagnostiek, systeemtherapie, infant mental health en ben praktijkopleider en lid van de wetenschappelijk stuurgroep van Lucertis K&J psychiatrie.
Sinds 1994 ben ik lid van het NIP (sectie het jonge kind en de sectie Jeugdzorg) en sinds 2007 erkend systeemtherapeut en lid van de NVRG en VEN lid.
Daarnaast geef ik supervisie en les in ouderbegeleiding bij de RINO-groep in Utrecht bij de specialistische opleiding tot Klinisch Psycholoog
In september 2012 is mijn boek “ Een nieuwe koers” uitgekomen (Hinfelaar & ten Brink, 2012). In dit boek wordt een trainingsprogramma beschreven voor leraren over: “ Effectieve aansturing van kinderen met ADHD in het (basis- en voortgezet) onderwijs”.
In dit boek beschrijf ik een training vanuit zowel een systeem-therapeutische als een gedrags- therapeutische invalshoek. Die combinatie kenmerkt mijn manier van werken.
Het samenwerken met alle betrokkenen in het systeem rond een kind/jongere staat bij mij hoog in het vaandel. Mijn ervaring is dat met samenwerking draagvlak wordt gecreëerd voor geslaagde interventies. Met andere woorden: het effect van een systeembehandeling ervaar ik als meer dan de kracht der delen. Wetenschappelijk bewezen is dat misschien (nog) niet, maar vanuit de praktijk zijn er redenen om aan te nemen dat dit zo is. Net zoals er redenen zijn om aan te nemen dat niet zozeer theoretische kennis, maar eerder persoonlijke kwaliteiten van de behandelaar een cruciale rol spelen in het effect van psychotherapie (Beunderman & van der Maas, 2011). Daarom is supervisie zo belangrijk! Aan het ontwikkelen van jouw persoonlijke kwaliteiten wil ik graag bijdragen door mijn kennis en ervaring in te zetten en te delen in supervisie.
Mijn visie op supervisie
Voor mij is supervisie een leerproces dat een belangrijke bijdrage levert aan de ontwikkeling van een supervisant tot psychotherapeut / systeemtherapeut. In Nederland mag iedereen zich ‘therapeut’ noemen, maar niet iedereen mag zich psychotherapeut noemen of systeemtherapeut. Dat is namelijk een vak dat je leert door jezelf te ontwikkelen in supervisie. Als supervisor leer ik je te reflecteren op je handelen; dat helpt om vaardigheden en zelfvertrouwen te ontwikkelen. De meerwaarde van systeemtherapie is m.i. dat de therapeut niet alleen oog heeft voor wat er in de cliënt omgaat (intrapsychisch) maar ook voor wat er gebeurt tussen mensen, dus hoe mensen elkaar onderling bewust en onbewust beïnvloeden (interactioneel). Het aandacht hebben, invoegen, helder maken en meebewegen met wat er op al die fronten gebeurt is de basis voor het zoeken naar de “ port of entry ” voor verandering bij een systeembehandeling.
Mijn missie
Mijn missie als supervisor is om mensen in opleiding zowel te inspireren als te laten reflecteren op hun rol in therapie en op zichzelf als therapeut en dus op zichzelf als persoon. Mijn streven is om een veilige open sfeer te creëren; voorwaarden te scheppen om je kwetsbaar op te kunnen stellen als supervisant en dus te kunnen groeien. Met het ontwikkelen van jezelf, het steeds beter kunnen hanteren van je emoties en je tegenoverdracht ontwikkel je een therapeutische houding en wordt je steeds vaardiger in je rol als systeemtherapeut.
Tijdens de supervisie reeks onderzoek ik met de supervisant samen de relatie tussen denken, voelen, conceptualiseren en handelen.
Technieken, methodieken
Bij systeemtherapie is het systeem rond de cliënt letterlijk of figuurlijk altijd in de kamer aanwezig. Zelfs in een 1 op 1 gesprek zijn de mensen die belangrijk zijn voor de cliënt aanwezig; zij zijn namelijk altijd in het hoofd van de cliënt aanwezig en (hopelijk) ook in het hoofd en de gedachten van de systeemtherapeut.
Voor een systeemtherapeut is het dus belangrijk om in een sessie op meerdere niveaus (individu, ouders, gezin, familie, school, maatschappij, therapie relatie) tegelijk te kunnen denken. Dat vraagt om overzicht. Om dit overzicht te verkrijgen bevraag ik alle niveaus en maak ik graag gebruik van het tekenen van een genogram. Dat is tegelijk een middel om het leven van een gezin in een historisch perspectief te kunnen plaatsten. Middels relatie lijnen kunnen destructieve patronen zichtbaar gemaakt worden en kun je als therapeut afwegen en voorspellen of een bepaalde interventie voor wie wel en voor wie niet gunstig uit zal werken. Het helpt bij het bepalen van je koers (vandaar ‘ Een nieuwe koers’).
Het superviseren vanuit deze visie wordt beschreven door Hawkins & Shohet (2006) als ‘ the seven-eyed supervision’. Een therapeut die oog heeft voor meerdere lagen van beïnvloeding in een systeem, inclusief de therapeutische relatie, raakt aan de essentie van het functioneren van mensen; namelijk ons dag en dagelijks functioneren in intermenselijke relaties.
Soms maak ik gebruik van andere creatieve non-verbale technieken (bv. tekenen) om ervaringen van de supervisant te verbeelden. Daarnaast vraag ik de supervisant video banden mee te nemen en maakt hij of zij desgevraagd een reflectie verslag.
Voor het ondersteunen van het leerproces als geheel vraag ik de supervisant gebruik te maken van een supervisie schriftje. Daarin wordt bijgehouden welke systemen ingebracht worden door de supervisant en welke leerervaringen daarbij werden opgedaan.
Zakelijk / praktisch
In een kennismaking gesprek kan de supervisant bedenken of hij /zij bij mij aan het goede adres is. Dat geldt ook andersom voor mij als supervisor. Het is een interpersoonlijk proces, dus het is fijn als er in enige mate een ‘klik’ is.
Als we met elkaar het traject aangaan maken we afspraken middels een supervisie contract, zodat we goed weten wat we van elkaar mogen verwachten.
Aan het eind van de supervisie reeks evalueren we de supervisie en staan de vragen centraal als:
– Wat heeft gemaakt dat je je leerdoel bereikt hebt?
– Wat neem je mee naar je werk, naar een volgende supervisie?
– Hoe tevreden ben je met de supervisie ? cijfer, tips en tops.
De supervisie wordt afgerond met een beoordeling die naar de opleiding gaat.
Een supervisie duurt 45 minuten en kost 125 euro. Mijn voorkeur gaat uit naar dubbele sessies (90 minuten) waarvoor ik een prijs van 250 euro reken.
Literatuur
Beunderman, R. & van der Maas, F. (2011). Supervisie in de GGZ. Een oriëntatie op de
praktijk. Koninklijke van Gorkum B.V., Assen.
Hawkins, P. & Shohet, R. (2006). Seven-eyed supervision: a process model. In: Supervision in
the helping professions (ed. 3) (80-104). Berkshire UK: Open University Press.
Hinfelaar, M.L & ten Brink, E. (2012). Een nieuwe koers. Effectieve aansturing van
ADHD in het (basis- en voortgezet) onderwijs. Pearson, Amsterdam.
Kolb, D. (1984). Experiential learning: Experiences as the source of learning and development.
In: J. Scaife (2009). Supervision in clinical practice. A practitioner’s guide (Second
Edition, p. 35).